Kremlin kürd planı
Rusiyanın Suriya konstitusiyası layihəsində nələr var?
Taha DAĞLI, Haber7 (Türkiyə)
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
“ABŞ-la vaxtaşırı görüşürük”
Əsəd: “Heç bir nəticə olmayacağını bilsək belə, cəhd edəcəyik”
-
“Yenilməz batareya” məhv oldu
Ukrayna ordusu Krımdakı “S-400”lərin birini vurub
-
“Özünü müdafiə hüququ çərçivəsindədir”
NATO Ukraynanın Rusiya ərazisini bombalamağa yaşıl işıq yandırıb
-
95 milyard dollarlıq yardım
ABŞ Ukrayna, İsrail və Tayvana fantastik məbləğ ayırdı
-
“NATO həmişəkindən daha güclüdür”
“Ukrayna müharibəsi təhlükəsizliyin regional deyil, qlobal olduğunu göstərdi”
-
Ukraynada çağırış yaşı aşağı salındı
Zelenski uzun müddətdir yubatdığı qanunu imzaladı
-
“Kerç partlayacaq”
Ukrayna müharibədə bütün balanslar dəyişməyə qərarlıdır
-
“Rusiya gələcəyini Pekinə girov qoyub”
Yens Stoltenberq: “Ukraynanın yeganə dəstəkçisi ABŞ deyil”
-
ABŞ terrordan qabaq işarə vermişdi
Putin qeyri-qanuni miqrasiyaya qarşı təhlükəsizlik tədbirlərinin artırılmasını əmr edib
-
Dezinformasiya yayanlara sanksiya
Fransa XİN Rusiya şirkətlərini hədələdi
-
Rusiya ordusunda kritik dəyişiklik
Hərbi Dəniz Qüvvələrinə və Qara Dəniz Donanmasına iki təyinat
-
Tanekoya PUA zərbələri
Ukrayna Rusiyanın əsas neft emalı zavodunu vurdu
-
Rusiyaya PUA hücumu
“Shaded-136”lar istehsal olunan zavodda partlayış baş verib
-
150 minlik ordu
Rusiyada növbəti səfərbərlik üçün yaş həddi artırıldı
-
“Qətliam olacaq”
“85 il əvvəl 200 min rus əsgərini öldürmüşdük”
-
“Havana sindromu” – sirr pərdəsi aralanır
Dünyanın səbirsizliklə gözlədiyi hesabat dərc olundu
Rusiya Suriyanın yeni konstitusiya layihəsini hazırlayıb. Layihənin mətni bu cür şərh olunub: Rusiya Suriyada kürd muxtar bölgəsini dəstəkləyir. Amma bu, gerçəkliyə uyğundurmu? Yeni konstitusiyada kürdlərə dair iki mühüm maddə var. Bunların birində «Suriya Ərəb Respublikası» əvəzinə «Suriya Respublikası» ifadəsi yazılıb. Başqasında qeyd olunub ki, kürd dili ərəb dili ilə bərabər istifadə oluna bilər.
Bu maddələr kürdlər üçün mühüm hadisələri nəzərdə tutur, çünki Əsəd rejimi 2011-ci ilədək hətta onların Suriyada eyniyyətini də qəbul etməyib. Lakin bundan Şimali İraqdakı bölgə administrasiyası kimi qurum əldə etmək o qədər də asan deyil.
Rejimə müxalif, 2011-ci ildə yaradılmış Suriya Milli Şurasının ilk sədri Bürhan Qalyun Suriya kürdləri tərəfdən muxtariyyət tələbi haqda bir zamanlar qeyd edib: «Kürdlər Suriyada İraqdakı qədər sıx məskunlaşmayıblar, buna görə də Suriyada Şimali İraqdakına oxşar bölgə administrasiyası yaratmaq son dərəcə çətindir».
Hətta rusların hazırladığı Konstitusiyanın başqa maddələrində Suriyanın ərazi bütövlüyünün qorunmasından danışılır və Suriya ərazilərinin hər hansı formada itirilməyinin qəbuledilməzliyi vurğulanır. Kürdlər tərəfindən muxtariyyət tələbi ilə bağlı bənddə isə qeyd olunur ki, «dövlət sərhədləri yalnız Suriyanın bütün vətəndaşları arasında keçirilən referendum yoluyla dəyişilə bilər».
Başqa sözlə, bu, yalnız Suriyanın bütün əhalisinin səsvermədə iştirakı zamanı mümkündür və kürdlər arasında keçirilən referendum yetərsiz olacaq.
Rusların hazırladığı konstitusiya mətni Əsəd rejiminin qarşı çıxa biləcəyi hal deyil.
Lakin İranın bu barədə nə düşündüyü mübahisəli məsələdir. Çünki son zamanlar Suriya mövzusunda İranla Rusiya arasında bir sıra fikir ayrılıqları var.
Bundan savayı, rusların hazırladığı konstitusiya layihəsində Suriya xalqı haqda çoxsaylı xatırlatmalar İran kimi kənardan gələn qüvvələrin Suriyada sakinləşməsi üçün praktik olaraq imkan qoymur. Və bütün bunlarla yanaşı diqqəti məşğul edən daha bir məqam: Suriya kürdlərindən söz düşəndə həmişə PKK-nn qanadı «Demokratik Birlik» Partiyası (DBP) ağla gəlir.
Suriyada dekabrın 30-da barışıq elan olunanadək ruslar Suriyada PYD-nin Suriyada təcrid etdiyi və PKK-ı qəbul etməyən yerli kürd dəstələri ilə danışıq aparıblar. Rusiyanın Suriya kürdləri haqda baxışları Türkiyənin baxış nöqtəsi ilə uzlaşır. Bunu PYD-PKK-nn Astana sammitinə dəvət edilməməyində gördük, rejimə müxalif kürd qrupları isə Suriya kürdlərinin təmsilçisi kimi bu görüşə qatılıblar.
Rusiya XİN PYD-nin üç təmsilçisini Moskvaya dəvət edib. Suriya müxalifəti də bu görüşə dəvət olunub. Bu durum ruslar tərəfdən PYD-yə dəstəkdən çox PYD-nin digər kürd qruplarına göstərdiyi təzyiqi sındırmaq cəhdi kimi görünür.
Keçən ilin dekabrında Xmeymim hərbi bazasında rusların PYD üzvləri ilə görüşündə PYD-yə ultimativ formada siqnal verilib: «Siz kürdlərin Suriyada yeganə təmsilçisi deyilsiniz».
Rusiya Suriya məsələsinin sürətlə həlli üçün zəruri və hər cür mümkün diplomatik təşəbbüslərdən istifadə edir. O bilir ki, PYD-i ram etmədən bunu etməyə nail olmayacaq. Rusiya bununla bağlı PYD-nin təsirini azaldıb yerli qüvvələri ön planda tutur və bu zaman Türkiyə üçün həssas məqamlara toxunmamağa çalışır. (strateq.az)